​

Aw, sori ha, abi man gud nako walay tao.  Nakurat ka?

Pirmi ka diri magtambayan?...Nindot ang dagat no?...Bitaw, nindot sad ang hangin, bugnaw, di kaayo kusog. Pirmi man ko diri, taga uli nako gikas Manila. Mao ni ang pinakapaborito nako nga puwesto ba, dinhis atong baybayon. Daghan kog memories dinhi. Yuna! Ako diay si Lance, Lance Villaflor, ikaw?...Taga diri ka?

Mao? Aw, ig-unsa diay nimo si Rommel Cuevas?...Classmate man mi ato sa Engineering, asa na diay siya? ...Dugay nami wa magkita ba, na-busy na man gud ko pag-graduate, nitek dayon ko og exam, kaloy-an sad sa Ginoo, nakapasar, na-top ko, maong nadawat dayon sa trabaho, nadestino sa Cebu, dayon nabalhin sa Manila, napadala pa gani kos Japan, usa ko ka tuig sa sister company namo didto. Swerte ba, pero di gihapon swerte...trayntay sais anyos na, way pay asawa, he he he, way nagmahal...si Rommel?..ahhhhhhh

Taga diha ra man mi ila Nang Susing, kaila ka?...Duol ra na sa inyo oi, dapit ba sa Merkado...Oo, nanay na nako, kaila man lagi diay ka, wan-a ka kaila nako kay gagmay pa man gud mo ato, adtong nilagwa ko diris atoa.

Oo, uyab to nako si Lisa, didto gani ko gikan sa ilang balay karon lang, naistorya nako iyang inahan. Mao man jud tana to ako pakaslan ba, nagmadre man gud to siya pag-graduate namo sa college, uban ni Rowena iyang bestfriend. Kalit lang kaayo ba. Di jud nimo matag-anan ang kapalaran, hunahunaa lang, uyab pa gud mi ni Lisa sugad fourth year high school, kinsa ba guy magtuo nga dili mi magkadayon. Suod among mga ginikanan. Si Lisa ra ba jud toy gusto kaayo sa akong anhing amahan, asa na to gibutang sa Ginoo, malangit unta iyang kalag. Dong, pagkaswerte jud nimo, busa ayaw intawon basta-bastag buhii si Lisa, ang babaye nga sama niya dili mapalit og sapi, ingon niya. Hay! Si papa oi, gimingaw nuun ko niya, siaw ra ba to, namatay na lang tawon to nga wa kita sa iyang apo, OK ra tana to niya bisan kunog naminyo pa kog sayo, kay bugtong anak lagi daw. Ambisyon man gud to namo ni Lisa nga motapos jud og eskwela. Unsa man kunoy gidalian, he he he, moingon tana ko, akong amahan man gud. Tsk…hibaw-an pa…dili tana ko ingon ini kamalas…sayang, sayang jud.

Gwapa jud, elementary pa mi, ibog na kaayo ko ni Lisa ba, bataa pa man to nako, ambot ato, kung moduol ra ba si Lisa, kay modagan ko, he he he. Liwat man siya sa iyang inahan, nindot og mata, morag mga jolin, sinaw, mistisa man kuno tong iyang mama. Dili lang to moapil si Lisa og mga search-search kay mauwawon, mao bitaw pirmi sad to siya magsayal og taas, kay di siya gusto makita iyang mga legs. Abi gani nako kagiron to si Lisa, he he he. Third year high school na ko tong medyo miabanse na ko kang Lisa. Pagpamunga sa among avocado, nagputos ko og tunga sa sako og gidala nako ila Lisa, nahibulong intawon si Nang Nati, inahan ni Lisa, nangutana nganong nagdala ko, ingon ko nga Birthday nako, bisag dili, he he he, na-ratol ko, wa koy laing pasangil nga mahunahunaan, ang tinuod gusto ra ko makakita kang Lisa, kamalas lang kay wala siya adtong tungura, miuban sa iyang papa sa Merkado. Kalayo ba gud nimog giabtan? Basin wala nay nahibilin sa inyoha, ingon ni Nang Nati. Gisugo ra ko ni papa. Nang, adto ‘sa ko, ingon ko dayon biya, haskang uwawa nako, he he he.  Unya naa man toy pwesto si Nang Nati sa Merkado nahibaw-an nako, mosayo kog mata kada adlaw, padulong sa eskwela moagi sa kos Merkado aron matabangan si Nang Nati pagpangabli sa ila tindahan. Ganahan ko kay tua sad si Lisa. Kay classmate man mi, mapugos intawon si Lisa nga makigdungan og lakaw nako padulong sa eskwelahan  kay mao man pud iya tumong gikas Merkado.  Wala may tricycle kaniadto oi. Sa pirmiro, mauwaw man tos Lisa nga makigdungan nakog lakaw, abi pa lang kuno uyab mi. Abugon ko, he he he, morag manok. Mao tong miingon ko nga, una lang gud og lakaw, pauwahi ra ko.  Mga napulo ka dupa, nagsunod ko, he he he. Lis, morag nabug-atan man ka anang imong bag, akoy arsa ana be, ingon ko aron lang makaduol niya. Kadako jud og lingo-lingo sa babaye oi, he he he. Naa toy adlaw nga nag-uwan bitaw na, unya mga usa pa ka kilometro padulong sa eskwelahan, diha gud  dapit ila Noy Carlito, diha mi naabtan og uwan, arang kusoga gyud, pero way problema nako kay naa man koy dala nga payong, boy scout gud, he he he. Napugos na sad si Lisa nga moduol nako, he he he. Ayo! Mabasa ang mga libro, maka-absent siya.  Di pa igo, nabugto bitaw nang iyang sanilas, nipilit man sa lapok, kataw-anan lagi, morag siyag kahilakon, naluoy ko, ingon ko nga ilis na lang mig sanilas, magtiniil na lang ko, anad man sad ko. Misugot. Ug sugad adto nasuud na mi, he he he. Dili lang mi magkadungan ni Lisa og uli kay mouli man kog sayo, pangitaon ko ni papa, magbugha pa kog kahoy. Si Lisa membro man to siyas choir, usahay dugay mahuman ila praktis, kada adlaw naa man silay meeting. Wa ko kasabot sa akong gibati adtong adlaw nga gipatabang ko ni Ma’am Gorgonia. Gipabalhin sa amoa ang mga lingkuranan ngadtos library kay naay i-held nga conference ika-ugma. Nakita nako si Lisa, nagpraktis sila. Puslan man nga madugay kos pag-uli nakahunahuna ko nga makigdungan na lang kang Lisa. Dali ra mi nahuman sa pagpanghakot sa mga lingkuran. Giatngan dayon nako si Lisa sa may giit sa eskwelahan. Taud-taud pa jud una niguwa si Lisa. Ang wa ko damha naa siyay laing kadungan, si Roel Ponce, tuas nas abroad karon, sa Amerika man siguro to, nag-nurse, di ko sigurado.  Nalain ko, pamati nako nanghumok akong unod, naluya ko. Abtik dayon ko nga mi-ok-ok ko sa pinakakilid nga poste sa weyting shed, mitago. Nagpasalamat ko nga milabay sila ni Lisa ug Roel nga wala ko makit-i. Kaubanan ni Lisa si Roel sa choir ug classmate pud namo. Ilado kaayo ni si Roel sa campus, labi na sa mga babaye, kay siya ra may pirmi istoryahan. Buotan kuno, cute, cute gud intawon, gentleman,  kibaw na ka mga teenager hilig og gwapo, in fairness may hitsura hinuon to, taas og ilong pero karon naupaw na, wa nay buhok, he he he. Mao lagi to, nasakitan ko, nga may lain kadungan si Lisa, unya ra ba kay morag malipayon siya, sigig katawa. Huyhoy intawon akong abaga nga miuli sa balay oi, nabalaka akong inahan naunsa ko. Giingnan nako nga gikapoy ko kay gipahakot mi ni Ma’am.  Abi nimo, siguro psychological, gihilantan ko pagkaugma, wala ko katungha sa eskwelahan, unya nidagan pa og tulo ka adlaw, wala nako ganahi moeskwela. Naglagot ko kang Roel, nganong si Lisa pa jud ang iyang gi-iring-iringan, nga pede man tana siya makapilig lain, kay daghan may nagkagusto niya, si Libeth, pwerting ibuga adtong bayhana sa iyaha, si Luchi, si Nancy, basta daghan, nganong si Lisa pa jud, tsk…lami sukmagon tawhana oi, wala lang nako buhata kay mas dako to nako sauna, he he he. Nasuko akong inahan sa kang Ma’am Gorgonia, iya ni gibasul, miadto sa eskwelahan, wala ko kibalo. Nakurat ko kay pagkahapon mibisita si Lisa sa balay nalipay ko pero di kaayo tanto kay kuyog niya si Roel, kayasa. Nabaskog akong lawas. Pero ingon ni Lisa, mibisita kuno siya kay nabalaka si Nang Nati, gisugo siya, he he he. Unya dayon naa pay lain miabot, si Mylene, anak ni Sir Balono, titser namo sa Livelihood, nagdala og mangga, makadugang kuno to sa akong vitamin C aron dali ra maayo akong sakit. Wow, arang swerteha nako. Gwapa to si Mylene, di lang ko ganahan kay arte kaayo, morag di mi bagay, hilig ra ba kaayog mga butang nga kolor pink, iyang lapis pink, iyang bag pink, iyang pugong pink, tanan pink, ambot kaha sa iyang panty, sigurado pink sad. Hibulong ko kay pagkaugma, pagpanlakaw namo ni Lisa padulong sa eskwelahan, ako may iyang gipabitbit sa iyang bag, samtang sauna ako pay mamugos nga mobitbit, dili mosugot. Kataw-anan.  Gipangutana na hinuon ko ni Mylene nganong ako may gabitbit sa bag ni Lisa. Way koy natubag, kundi, gusto ka imong bag ako sad bitbiton? He he he. Nasuko man gud na. Lisud jud ni sabton mga babaye no? Libog ko. Unya na sad, gipalabay ra ang mga pila ka adlaw, kalit lang nangutana si Lisa nako kung kinsa kunoy gwapa nila ni Mylene. Ingon ko, ikaw, mas gwapa ka. Wala mokatawa si Lisa, wala motingog, walay reaction, mitubag lang og, OKEY. Ahak. he he he. Miabot ang bakasyon, ginatabangan ko pa gihapon si Nang Nati kada buntag sa Merkado tungod kay naanad nako nga mag-adtoan,  usahay wala si Lisa, sa hapon na moadto magbantay sa tindahan, naninda sila og sud-an. Ug agig suhol, hatagan ko ni Nang Nati og softdrinks, usahay halo-halo, biko, puto, snacks, pero OK ra kaayo bisan wala oi, si Lisa ra man jud akong giadto ba. Morag nakibaw naman siguro to si Nang Nati sa akong katuyoan. Unya niabot ang ig-agaw ni Lisa nga si Rocelyn, taga Cebu nagbakasyon diris atong lugar. Mihangyo si Nang Nati nga isuroy nako si Rocelyn, nga wala jud nako balibari. Kaedad ra namo ni Lisa tos Rocelyn, pirmi punggit, mobo kaayo og shorts, naka-sleeveless sad pirmi, way adlaw nga dili mag-make up, pero ganahan ko niya kay dili arte, dili reklamador bisan pabaktason nako sa lapukon. Ganahan gani mosakay sa kabaw, nalingaw ko kang Rocelyn. Isa pa lang kaadlaw mi nagkaila nasuod na dayon mi. Uban siya nako nanakop og tamsi og buntog, dayon nangatngat mi og sinagwelas, kusoga mokaon oi, he he he. Dugay sad to siya diris atoa, atol man to sa pista, kay nanakay pa gani mi og ferris wheel, first time kuno to niya nakasakay, ganahan ko kay kadtong mipaspas na pagtuyok ang ferris wheel, grabe intawon og kumupot sa akong bukton, ug sugad adto sigi na siyag kupot sa akong bukton, bisan wala na mis ferris wheel,  na-tsismis hinuon mi nga uyab, he he he. Si Lisa mokuyog usahay namo, labi na sa gabii sa plaza, sa peryahan. Ako pirmi ang bangka sa istorya, ambot adtong si Rocelyn oi, bungisngis, gamay ra nako nga komedya, mukatawa dayon. Magtan-aw ko kang Lisa, morag dili man kasakay, hilum nga naniid kang Rocelyn, pero sa kadugayan niapil rag katawa. Unya bisan naa pas Lisa, magpatunga tos Rocelyn namo, mogunit sa akong bukton. Kalami, kay kahumot man tos Rocelyn siguro gikaligo ning cologne kada adlaw, he he he. Daghan nasuya nako oi, ibog gani tos Rommel kang Rocelyn.

Wala oi, wala mi magkauyab ni Rocelyn, kay si Lisa ra lagi akong gusto. Dugay mi nagkauyab ni Lisa kay dili pa man intawon ko kibalo manguyab, wala ko kibaw asa magsugod. Nagkauyab mi ni Lisa adtong panahon nga gihatud namo si Rocelyn sa bus terminal kay mouli nas Cebu. Kadtong naplastar na nako ang mga butang ni Rocelyn sa bus, una siya misakay mihangyo siya kang Lisa nga istoryahon kog personal. Nahadlok ko, milingi pa gani ko kang Lisa, nangayo og approval, ambot adto. Giguyod ko ni Rocelyn sa kilid, layo sa pandungog sa uban tawo. Ingon niya, salamat ha, salamat kaayo Lance, nalingaw jud ko sa akong bakasyon, nangandoy jud ko nga maakoa ka, mauyab ka pero kibaw man ko nga si Lisa imong gusto. Wala ko katingog, wala ko mitubag, naminaw ra ko niya, nauwaw ko, he he he. Gusto man sad ka ni Lisa, bagay man mo, hinay man gud ka molihok, makalagot man sad ka, ingon niya. Ug una siya mibiya, mi-kiss siya sa akong aping, nakita ni Lisa, pero nilingiw ra dayon, morag walay nahitabo.  Pagbiya sa bus, wala ko kasabot kay may nagbag-o sa akong kaugalingon, busa mingisi ko. Nangutana si Lisa, ngano, nganong mingisi ko.  Wala, gusto lang ko mongisi, ingon nako. Nalipay ka kay gi-kissan ka ni Rocelyn? Pangutana ni Lisa. Mitubag ko, dili ah. Nalipay ko kay ingon niya nga may kagusto daw ka nako, na ibog kuno kaayo ka nako. Namuwa ang nawong Lisa, wala katingog. Wala man nay problema Lis, kay gusto man sad tika, dugay ra, ang problema, kung tinuod ba tong giingon ni Rocelyn.  Mihilum ko, gihuwat nako nga moduot ang akong gisulti sa iyang kasingkasing. Side-by-side hinay-hinay mi nanlakaw pauli sa balay nila Lisa. Mikomento ko sa hitsura sa tawo nga among nalabyan, aron sa pag-change topic, gisuwayan ko nga magpakatawa. Mingisi man sad pero hilaw. Ug daghan pa to akong gihisgutan aron lang pagsaba-saba, ug para sad makalimtan niya tong akong gisulti ganina, kadtong kang Rocelyn. Ngitngit na adtong nakaabot mi tungod sa balay nila Lisa.  Walay tawo sa dalan, mingaw, morag kauwanon. Ug sa wala damha, miingon si Lisa, tinuod. Unsay tinuod Lis? Sumpay nako, kay nakalimot nako. Tinuod ang giingon ni Rocelyn, ingon ni Lisa. Na-shock ko, wala ko katuo sa akong nadungog, nagtindog ko sa iyang atubang nga wala kalihok, wala mahibalo unsay buhaton sunod, unsay isulti, unsay itubag. Na-paralyze, nitikig ang tibuok kalawasan.  Gikuha ni Lisa ang duha nako ka kamot, mitan-aw sa akong mata. Gusto sad tika Lance. Basta saari ko nga dili naka magkig-istorya ni Mylene ha, ingon ni Lisa. Miyango lang ko. Dayon gi-kissan ko ni Lisa sa aping, misamot akong katikig. Wala na huwata ni Lisa akong tubag, akong reaction, midagan na dayon siya sulod sa ilang balay. Haskang swerteha nako adtong adlaw oi, nakadawat kog kiss sa duha ka babaye. Mao toy sinugdan sa among panag-uyab ni Lisa, way klaro no? He he he. Lipaya nako niuli sa balay oi. Nahibulong akong anhing papa kay namugha kog kahoy gabiing dako, iya kong gibadlong, mikatawa lang ko, he he he. Arang sukoha hinuon. Nabuang na ba kuno ko.

O, kaila sad bitaw mi sa imong igsoon, si Allan lagi, Allan Tuskig? Kadtong nay gisi sa agtang, tinahian? Kami man to duha nadisgrasya sa motor, siyay nag-drive, hubog kayo mi. Sala man to nako, tsk...namugos man gud ko nga mouli. Kumusta na diay siya?...Maayo noon, ako pud, undang na’g inom oi, lisud kaayo ning pirming may hang-over, sakit sa ulo, sakit sa lawas. Arang kapalahubog naman namo adto oi, na-frustrated ko kang Lisa, mao to, wa ko kasabot nganong nagmadre siya, kaingon ko basin nasuko siya nako, o naa ba kaha koy nahimo nga sayop. Basin napul-an  na siya sa akong nawong, he he he. Ako ra man sad mama ang akong nahinumduman nga gaingon nga gwapo ko, he he he, way klaro. Ako to gipangutana si Lisa, miingon ra man na, wa kuno koy sala, mao jud kuno ni among kapalaran, dili kuno mi para sa usag-usa, di ko katuo sa iyang giingon, lisuda sabton oi, lisud dawaton, unsay guy dili sa usag-usa, Kung modesisyon ka, magpakasal ta, naa ba guy mabuhat ang kapalaran? Milalis ko.  Ingna na lang jud, nga dili ka nako. Naglikay ka, ayaw natag istoryahe, diretsoha ra gud ko, kadaghan ba gud nimog pasangil.  Di ba sakto ko? Ako siyang giingnan oi. Ang kaparat wala motubag si Lisa. Mitulo lang ang luha. Sa akong kalagot, milakaw ko. Sugad adto napalahubog na dayon ko, he he he. Way hinungdan no?  Na-best  friend na dayon mi sa imong manoy Lan-lan. Kaning batan-on pa lagi ta, dali ra kaayo mahiubos. Hmp...ako mohilak? Dili oi, makiluoy? Wala na sa akong bokabolaryo ba. Kung di siya nako, dili sad ko niya, he he he, mao ni akong hunahuna sauna, di ko magpakamatay sa baye oi, kadaghag iilis. Diay to, kining mag-inom kada adlaw morag sag nagpakamatay pero hinay-hinay lang. Wa na nako mahunahunaan sauna ba. Pero nakatabang ra ba jud tong mga tuba, fighter, kulafu...he he he. Kadto bitawng gi-admit mi sa ospital ni Allan, grabe nako pagbasul oi. Diriyot kuno ko mamatay, gamay na lang, natagak man gud ko, nabuwag sa motor, kay na out of balance mi, morag nakaligis man siguro mi atog bato, o tungod ba tos kahubog, wa kabawi, unya naa ra bay nagsunod namo nga ten-wheelers, napasuk ko sa ilaum, kung wa maka-brek ang driver, sus, arang  pisata tana sa akong u’o. Imong manoy, nadaplin siya kuyog ang motor hangtud nabangga sa punuan, napakong ang u’o sa bato. Tsk...naanghelan pa,  dili pa jud mi ana ka tantong bugoy ba, he he he, gisalbar pa man mi sa Ginoo.  Didto nako nakaila si Vicky, sa ospital,  silingan na ninyo, ilang balay tapad ila Nang Maring. Nars gani...wa ka kanumdum? Naminyo naman kuno og seaman.  Dakoa sad tog totoy bayhana oi. Usa pud ko kasemana sa ospital, walay may mga bali, daghan lang pangus, bun-og. Si Vicky tong tighatag nakog tambal, tig-adjust sa akong dextrose. Sa sigi og balik-balik og kita, adlaw-adlaw, nakalugar ra jud ko.  Nauyab to nako si Vicky ba, didto ra nako gipanguyaban sa ospital, kursonado kaayo no? Ing-ana ta ka-deadly ang kamandag, bisan nakabandiha ang ulo, daghan plaster ang nawong, makabiktima gihapon og chicks. Way lingaw ba, kabuotan man sad gud to niya, kering ba, limpyo, neat tan-awon, usahay magputi sila, di ko ganahan adtong ilang uniform nga morag pajama, ako bitawng komedyahan si Vicky, para ba na anytime, makatulog ka dayon, bisan naka-duty? He he he.  Di pormal ang among panagbuwag ni Vicky, nawala lang ko morag ICE ba, nahilis lang, he he he.  Pagtrabaho man gud to nako sa Cebu,  pirmi na nako siya makalimtan. Nakonsensya ra ba ko sa akong gibuhat, siya tong nagtabang nako aron makatindog ko pag-usab, kay nasugapa ra ba ko sa inom. Unya kadtong nakabangon na ko, kalit lang ko nahanaw. Tsk...morag gituyo sad to nako kay si Lisa ra jud ang pirmi nako mahunahuna. Wa man jud koy paghigugma kang Vicky sa tinuod lang, di ba unfair kaayo? Kung padayonon namo ang among relasyon, kami ra man gihapon ang mag-antos. Dili ra ba tiaw ning kaminyoon.  Sayop na gani sa sinugdan, angay pa ba jud padak-on? Maayo  unta napasaylo na ko ni Vicky ba. Pero sigurado ko naka-move on nato siya oi, naminyo na gud. Kinahanglan pa ba jud mag-sori ko? Masamok na no? Masukmagan pa unya ko sa iyang bana, mao ray akoa. He he he. Dakog lawas iyang bana no?...Aw, wala man diay ka kaila? He he he.

Project Engineer ko didto sa Cebu, pero nagsugod ko Assistant. Pagkahuman man to nako og tek sa exam, na topnotcher ko, daghan lagi nagpadala sa akoa og job offer sa balay. Wa jud ko maglisud pagpangita og trabaho ba. Dali ra ko na-promote. Grabe man sad ko motrabaho gud, halos di na gud ko matu’og,  akong gi-torture ang akong kaugalingon sa trabaho, gi-busy aron makalimot ko kang Lisa. Apan napakyas ko, tsk...Lisa, Lisa, ug Lisa ra man gihapon ang gisyagit sa akong kasingkasing, O-A kaayo, he he he. Wa gyud siya mawagtang sa akong hunahuna. Bilib kaayo ang akong mga boss sa akoa, abi jud nila nga tiunay tong akong pagkakugihan ba, he he he, hay kinabuhi. Karon naa nakos Manila, naka-bes. Vice President nako, dakong tae na no? Pero mao ra man gihapon ko, nausab man ang akong panamit, ang akong kasingkasing mao ra. Tuo kag Soulmate?

Nagtuo jud ko nga si Lisa ang akong soulmate ba, pero si Lisa lain mag hunahuna, mao ni nakalisud ron. He hehe.  Ingon nila kon dili kuno nimo makadayon ang imong soulmate dili ka mahimong malipayon. Motuo ko ani, tan-awa ko, dili ko malipayon, ug way laing babaye ang makalipay nako, pero  pwera gaba ha, nalipay ba kaha to si Lisa sa kumbento? Kalisud kung ang imong karibal ang Ginoo, wa gyuy chance, pildi na, arang pildiha. Pero kung buot jud hunahunaon wala man juy sala ang Ginoo diri.  Wala  jud ko maminyo hangtud karon kay gihuwat nako si Lisa, gihuwat nako nga mausab iyang desisyon. Kada adlaw, ako gaampo nga ihatag siya pagbalik sa Ginoo diri nako, nanaad nga panggaon ko siya. Pagkahuman atong amoa ni Vicky, nakigkita ko kang Lisa sa kumbento. Kahibulongan ko kay nagkig-istorya man siya. Nangumusta lang ko, medyo didto nako napansin nga nalahi na iyang hitsura morag luspad na, tapos nidaot pa, ang mas kahibulong kay nakita nako sa iyang mga mata, ang kalipay sa pagkakita nako, morag bag gimingaw, morag gusto mogakus, iya lang gipugngan, sigurado ko sa akong nakit-an, nahigugma pa gihapon siya nako, maong wala gyud ko makapugong nga mosulti niya, nganong imo man ning gibuhat? gilisud-lisud ra nimo imo kaugalingon.  Gitubag na sad kog, “kapalaran”. Paita. Kalagot lagi nako adtong tungura, unsa guy kapalaran? Kita ang naghimo sa atong kapalaran, unsa man diay ning akong gibati? Imong gibati? Unsa may kaingon nimo ana? Dili ni tinuod? Lis, tinuod ko, nia ko sa imong atubangan, mahikap ko nimo, kumpara anang giingon nimong kapalaran, himo-himo ra na sa tawo, kaduda-duda pa kung tinuod. Kibaw ka unsa iya tubag? Mas nindot ra ni, ingon niini.  Wala usa ko motingog, kay namatikdan ko nga morag nisaka ang akong dugo, nagpakalma ko, kay basin mapareha na sad ni adtong last namong panag-istorya. Miginhawa usa kog lawom. Nanghupaw. Lis, unsa may nindot oi? Unsa man nang “INGON niini”? Ang pangutana nako niya. Wala siya motubag.  Mao tong nakahunahuna ko nga wala jud koy makuha kong makiglalis ko aning bayhana oi.  Mas gipakalma pa nako ako kaugalingon, gibantayan nga dili mosaka ang tunada ug mokusog ang tingog. OK, Okey dili nako magkiglalis nimo. Pero hunahunaa nga wala ko mi-surrender. Uhmmm, ayaw usa kog lalisa, ingon nako kay morag molalis pa lagi, motingog pa, mipadayon ko sa pag-ingon. Kahinumdum ka sa atong paborito nga abotanan, sa baybayon, kada tuig maghuwat ko nimo didto, tibuok adlaw ika-birthday nimo, naa ra nimo kung tunghon ko nimo, ikaw bahala, basta ako, tumanon ko ni. Makaingon siguro ka nga nabuang nako, bahala ka unsay imong hunahunaon, way koy labot, impossible man kaayo mahitabo nga mausab imong desisyon. Sultihi ko unsay akong buhaton? Molakaw ko, molayas ko aning lugara? Unsa, maminyo kog laing babaye? Mao ni gusto nimo? Unsaon man nako nga ikaw man ang akong gihigugma, kasabot ka ba ana? Maayo pang patyon na lang ko sa Ginoo, karon dayon, kilatan ba, lugiton ning akong kasingkasing. Nakadesisyon nako, hangtud naa pay kinabuhi nahibilin dinhi nako, dili ko mawagtangan og paglaum. Kung ang paghuwat nimo, ang nahibilin nga pwede kong buhaton, bisan moingon pa ang tanan nga wa ni hinungdan, dawaton ko ni, ako gihapon ning buhaton.  Lis, wala juy pulos ang kinabuhi nako kung wala ka. Tan-awa ra gud ko, haruhay na akong kinabuhi, pero nag-miserable ang akong kasingkasing, haw-ang. Dili ko basta-basta mo-surrender. May kaluoy man siguro ang Ginoo, ingon nako.  Ug kalit dayon ko mibiya.  Mao to. Didto nagsugod. Kada tuig naa ko diri.

Oo, mao ni among tagboanan. Dira man to maglingkuran si Lisa, sa imong gilingkuran ron, tan-awa di ba may pangan nga LISA naka-ukit dira. Diri nako siya una na-kissan, second year college mi. Nindot kaayo ni nga lugar kay sawpanan ni sa adlaw, maglingkod mi diha ni Lisa hangtud magabhian, magdamgo mi, mangandoy. Tulo kuno kabuok amo anak, duha ang lalaki, usa ka babaye. Paliton namo nang lote tapad gani ila Noy Pedring, kay duol ra diri, malakaw ra, aron kada hapon diri mi maglingkuray.  Magpakasal kuno dayon mi ika-graduate namo. Unya pobre man ta, day, ingon ko. Okey ra kuno basta kuyog mi. Bahalag saging basta loving. Kanindot paminawon, kanindot handumon pero bakak ra diay ang tanan, he he he.

Sayo ra ko, sa June 14 pa man ang birthday ni Lisa, sunod pa buwan, pero di nako mobalik diri kay humana ang tanan. Patay na sila si Lisa, karon lang jud. Di ba miingon man ko nimo nga didto ko gikan sa ilaha. Usa na man ko kabuwan diri, pagtawag ni Nang Nati, orada nag-file dayon kog indefinite leave sa opisina.  Nagpasalamat pa gihapon ko kay naabtan pa nakos Lisa, wala siya kibalo nga gitawagan ko sa iyang mama. Wala siya mag-expect nga moabot ko.  Dugay na diay migawas si Lisa sa kumbento, mga tulo na katuig kay sigi na siyag ka-ospital adto. Last year na lang siya gi-home confinement. Brain cancer. Paita wala man juy nagsulti nako. Before pa diay mi ni-graduate og college na-diagnose na si Lisa sa iyang cancer. Dakoa nag kausaban sa hitsura ni Lisa. Nauwaw gud siya moatubang nako, nasuko kung kinsa kunoy nagsulti nako. Gusto ko niya palayason, di kuno siya makig-istorya nako. Busa nilakaw ko. Kibaw ko nga kinahanglan niyag space, di man sad jud ni nimo makuha og overnight ba, usa pa, nangihanglan pud ko og space,  kay nakurat ko sa sitwasyon, sa nahitabo.  Na-realize nako mao siguro ni ang iyang giingon nga kapalaran.  Nahiubos ko kay nganong wala man siya mag-ingon nako, gitago man niya ang kamatuoran. Abi siguro niya nga mas maayo para namong duha nga mabuwag na lang mi, basin mawala ra among gugma. Kung nag-ingon lang jud siya, mosabot man tana ko.  Ang mga panahon nga nausik di na mabalik. Nagdesisyon ra man siyag iyaha, wala man intawon siya mangutana nako oi, nahiubos jud ko. Malipay ra tana ko nga alagaan siya kung mao man jud ang sitwasyon kaysa ingon ani, nga mora kog gibiyaan sa hangin, pirmi nangutana nganong kalit lang siya nakigbuwag, nga makita man nako sa iyang mata nga may paghigugma pa. Kalisud sabton. Basin gugma sad tong kang Lisa sa iyang kabahin. Ni-give way siya aron mopadayon ko sa akong kinabuhi, di siya gusto mahimong babag sa akong mga ambisyon, kalampusan. Naglagot siguro to siya sa iyang kaugalingon kay di na niya matuman among mga pangandoy. Pero ngano man intawon wala man siya magsulti oi, tsk. Pagkasunod adlaw mibalik ko sa ilang balay nananghid ko kang Nang Nati nga didto na lang ko sa ilaha magpuyo, aron matan-awan si Lisa pirmi. Sa hinay-hinay, naistorya ra nako si Lisa. Wala ko nagpakita sa akong kalagot, sa akong kadismaya, ug labi na sa akong kaguol.  Kada adlaw gisigurado nako nga mapakatawa nako siya, mora ganig nibalik ko pagpanguyab, he he he. Istorya, istorya walay undang nga istorya, giistoryahan nako siya kung diin nako nakaabot, unsa na akong na-achieve, nalipay siya naminaw. Usahay mokanta ko, kay sigurado mokatawa man to siya, tungod sa yabag nako nga tingog, sa choir baya to si Lisa. Isputing ko pirmi kay ganahan siya, mas nigwapo na kuno ko, di pareha sauna nga daghan bungag singot, he he he. Ang buwak sa iyang kilid kada adlaw nako ilisdan aron pirmi presko, kay mao man ni dali niya mamatikdan. Maglisud nag lihok si Lisa, pirmi na mosugmat iyang sakit sa ulo, bed-ridden, gahapon bitaw ako siyang gidala diri, nanglingkod mi diha, gabii nami nanguli, ako siyang gibaba padulong diri. Gabii iya ko gipapangutana nga kung Love pa daw nako siya, ingon nako, syempre, love na love. Dayon gipa-promise ko niya nga kung mamatay na siya, magpagwapo kuno ko pirmi, nga di nako mobalik diri, mag-enjoy ko sa akong kinabuhi, kay dili siya gusto maguol ko, ug daghan pa to, ingon ko, Oo. Karon buntag wala na siya mimata. Wala na si Lisa, akong Lisa. Pero naa bay katapusan ang gugma?  Basta-basta lang ba mahanaw ni kung gustohon sa tawo? Di jud ta kabuot kanus-a ta mamatay. Di nato mabut-an ang desisyon sa uban. Motuo na ko nga naa bitaw mga butang sa atong kinabuhi nga walay jud tay mahimo, mga butang nga giingon pa ni Lisa,  kapalaran. Adto usa ko, bag-o na sad ning yugto sa kinabuhi. Salamat sa pagpaminaw. Adto sa ko.